Vandaag is de internationale Dag tegen ouderenmishandeling. 1 op de 20 ouderen krijgt te maken met een vorm van ouderenmishandeling. Wat helpt bij het signaleren en stoppen hiervan? CWZ ontwikkelde met anderen ERASE, een instrument voor het vroegtijdig signaleren. Dat werkt! Vandaag krijgen verschillende CWZ-afdelingen een toolbox uitgereikt met informatie over dit onderwerp. Marieke Verhoeven, verpleegkundig consulent geriatrie en aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling bij CWZ: ‘We moeten élke dag van het jaar alert zijn op het signaleren, stoppen en voorkomen van ouderenmishandeling.’
Screening in het ziekenhuis
In CWZ, Jeroen Bosch Ziekenhuis en Spaarne Gasthuis hebben professionals op de spoedeisende hulp en polikliniek geriatrie meer dan 11.000 ouderen vanaf 70 jaar gescreend met behulp van het signaleringsinstrument. Bij ongeveer 2% van deze patiënten waren er zorgen over ouderenmishandeling. Hun situaties werden anoniem besproken in een multidisciplinair overleg. Het onderzoek liet zien dat het instrument daadwerkelijk ouderen opspoort met een probleem van verwaarlozing of ouderenmishandeling. De zorgverlener beantwoordt 1 signaleringsvraag: Zijn er zorgen over verwaarlozing, misbruik of mishandeling? Na het antwoord ‘ja’ of ‘twijfel’ volgen 6 verhelderingsvragen. Die leiden naar de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, waarmee elke zorgverlener verplicht moet werken.
Hulpmiddel voor ‘niet pluis gevoel’
Voor de ouderen die in het onderzoek opgespoord zijn, is een plan van aanpak gemaakt in overleg met de organisatie Veilig Thuis, een geriater, een spoedeisende hulparts, gespecialiseerd verpleegkundigen en andere betrokkenen. Het ERASE-instrument blijkt een belangrijk hulpmiddel om het bewustzijn van zorgverleners te vergroten. Ze kunnen ermee hun ‘niet pluis gevoel’ objectiveren en ‘stil leed’ bespreekbaar maken. Dit is belangrijk, want zij kunnen het verschil maken voor de oudere. Ze kunnen helpen om het taboe te doorbreken, passende hulp te zoeken en negatieve gezondheidsuitkomsten voorkomen. Denk aan: een verhoogde kans op sterven, hartklachten door de stress, psychologische druk en soms ook regelmatig gebruik van de spoedeisende hulp.
Probleem zal toenemen door vergrijzing
Ouderenmishandeling heeft verschillende vormen. Het kan gaan om verwaarlozing, financieel misbruik, seksueel misbruik, lichamelijke- en/of psychische mishandeling. Meerdere vormen kunnen tegelijk voorkomen. Ouderenmishandeling is een groot probleem. Enerzijds door de schade die het aan slachtoffers aanbrengt. Anderzijds omdat het een verborgen probleem is. Ouderenmishandeling wordt vaak verzwegen door de betrokkene zelf en niet opgemerkt, of als zodanig herkend, door de omgeving. De verwachting is dat ouderenmishandeling de komende jaren zelfs zal toenemen door de vergrijzing. Dit verhoogt de druk op mantelverzorgers. Daarom is het zo belangrijk om in het ziekenhuis alert te blijven.
Meer informatie over ouderenmishandeling
Ouderenmishandeling en ontspoorde mantelzorg (website huiselijkgeweld.nl)