CWZ-chirurg Bart Boll en zijn partner Irma Prudon, physician assistent in het Radboudumc, zijn net terug uit Tanzania. Geregeld maken zij deel uit van een team medici dat in twee weken tijd zoveel mogelijk operaties probeert te doen in het ziekenhuis van Sengerema. ‘De patiënten zouden anders naar een groter ziekenhuis verder weg moeten. Daar hebben de meesten niet de mogelijkheden en middelen voor’, vertelt Bart. ‘We helpen met onze kennis en vaardigheden mensen vooruit die anders niet mee kunnen doen vanwege een beperking. Dat is heel bijzonder. Vaak krijgen we als opmerking dat het een druppel op de gloeiende plaat is. Maar elke keer als die druppel valt, sist het enorm. Voor elke druppel geldt dat die echt wel effect heeft!’
Een toekomst
Orthopedische operaties zijn een belangrijk programma onderdeel van deze missie. Bart: ‘Er lopen veel kinderen rond met ernstige O- en X-benen, die we recht kunnen zetten. Dat komt vaak door verkeerde of eenzijdige voeding. We corrigeren ook aangeboren klompvoetjes en we zien veel verwaarloosde botbreuken. Door onze operaties geven we deze mensen weer een toekomst. Als ze tenminste het kleine bedrag voor de operatie en medicijnen kunnen betalen, want er is nauwelijks een vorm van zorgverzekering. Heb je geen geld, dan heb je pech.’ Wat hem bijzonder heeft geraakt, is de albino vrouw die hij opereerde. ‘Ze had door huidkanker een enorm zwerende tumor in haar hals, terwijl ze 7 maanden zwanger was. Als we de tumor niet weggehaald hadden, was die in de schedel en zenuwen gaan ingroeien. Dan zou ze haar baby niet oud zien worden.’ Het leukst vond hij het bedankje van 5 vrouwen die hij aan hun schildklier opereerde. ‘Toen ze werden ontslagen, kon ik niet weg op de operatiekamer. Als dank maakten ze een foto met hun duim omhoog. Deze foto is voor mij een prachtig beeld!’
Schaarste
Het Sengerema Ziekenhuis telt ongeveer 300 bedden. Bart: ‘Overal zie je mensen. Eindeloos en geduldig wachtend op de poli tot ze aan de beurt zijn of aan het bed van hun familielid. Een bed waar soms wel vier kinderen in liggen. De familie zorgt voor het eten en de was.’ Er is schaarste aan alles. Daarom brengt het Nederlandse team koffers vol medicijnen, gips, verband en chirurgische instrumenten mee.‘ Als wij een patiënt geopereerd hebben, krijgt die na de ingreep goede pijnstilling. Maar als wij er niet zijn, kopen ze de pijnstilling zelf vaak niet. Soms een paracetamolletje, maar meestal laten ze ook dat achterwege. Dan hebben mensen dus best wel veel pijn. Ze vinden dat dat er gewoon bijhoort’, aldus Bart.
Energie
Inmiddels is Bart weer gewoon vaatchirurg in CWZ. ‘Ook hier kan ik natuurlijk veel betekenen voor onze patiënten, dat geeft dezelfde voldoening. Door af en toe in een hele andere context te werken ga je relativeren. Ik ging voor het eerst naar Tanzania in 1985 tijdens een co-schap. Sindsdien probeer ik verspilling te voorkomen. Soms tot ergernis van mijn teamleden, daarom ben ik er iets minder overdreven in geworden.’ Wat laat hij achter in Afrika? ‘Op materieel gebied een extra aanvulling van schaarse voorraden. En daarnaast het vertrouwen dat het ziekenhuispersoneel op eigen kracht verder kan. Ze staan er niet helemaal alleen voor. Uiteraard doen we dit geheel vrijwillig. Het kost ons twee weken vakantie en we betalen zelf de reis en het verblijf. Alleen het onderdak is gratis, daar zorgt het ziekenhuis in Sengerema voor. Het kost ons best wat energie, maar de dankbaarheid van de mensen daar - personeel én patiënten - levert nog veel meer energie op!’
Steun dit project en stem!
Er is in het Sengerema Ziekenhuis dringend een nieuw anesthesie-apparaat nodig, net als een nieuw digitaal röntgenapparaat en een operatietafel voor trauma-operaties. Bart: ‘Daarom hebben we ons project 'Medische apparatuur Sengerema Tanzania' vanuit de stichting Simba ingediend bij stichting VOOR. Die organiseert op dit moment een verkiezing voor initiatieven die een voorbeeld zijn van maatschappelijke vernieuwing, lef en positief denken. De drie winnaars krijgen een mooi bedrag voor hun project. Wij vinden dat ons project Simba beslist een voorbeeld is van hoe je iets extra’s kan betekenen voor je medemens. Ik hoop dat veel mensen op ons gaan stemmen (via de website en dan inloggen via Facebook of LinkedIn).’
'Stemmen kan tot dinsdag 17 april. Je mag twee keer stemmen. Eén keer via Linkedin en één keer via facebook. Zo kun je twee keer 10 punten aan Simba geven.'
Chirurg Bart Boll