Pijnstilling via een slangetje in de wervelkolom (epiduraal katheter) is geweldig. Maar het heeft als nadeel dat mensen zijn aangewezen op een blaaskatheter en moeilijker kunnen bewegen. Zonder slangen en katheters herstellen ze vlugger. Daarom krijgen longkankerpatiënten na de operatie voortaan zo snel mogelijk andere goede pijnmedicatie. Ze kunnen nu een dag eerder naar huis.
Tabletten
Meneer Siebers (foto) is gisteren geopereerd aan zijn long. Tijdens en na de operatie kreeg hij medicijnen tegen de pijn via het epiduraal katheter. Dat slangetje gaat er zo uit, zodra de nieuwe pijnstilling goed werkt. Want vanochtend is hij al gestart met tabletten, een combinatie van morfine, diclofenac en paracetamol. Anesthesioloog Ivo Panhuizen: ‘Net na de operatie hebben mensen de meeste pijn. Dan is epidurale pijnstilling via de rug het beste wat we hen kunnen geven. Als het ergste voorbij is, binnen 24 uur, is dat niet meer nodig. Dan volstaan andere middelen. We halen de epiduraal katheter er voortaan dus na 1 dag uit, in plaats van na 3 dagen.’
Slangetjes weg
Het verwijderen van de epiduraal katheter betekent dat ook andere slangen er eerder uit kunnen. De blaaskatheter was noodzakelijk omdat de patiënt, door de epidurale pijnstilling, geen aandrang voelde om te plassen in de periode ná de operatie. Maar als deze pijnstilling stopt, voelt de patiënt zelf weer de blaasdruk en kan hij weer plassen op het toilet. Chirurg Frits van den Wildenberg: ‘De thoraxdrain (een slang tussen de ribben in de borstkas) zorgt ervoor dat de long weer op zijn plek gaat liggen en haalt vocht uit de borstholte. Maar de drain geeft ook pijn, want hij ligt tussen de ribben en prikkelt het borstvlies. Wanneer deze slang er na de operatie snel uit kan, is ook dat geen reden meer om epidurale pijnstilling te blijven geven.'
Uit bed is goed
Het weghalen van alle slangetjes maakt mensen mobiel. ‘Ze kunnen weer uit bed en dat is heel belangrijk, zeker voor longpatiënten’, zegt Frits van den Wildenberg. ‘Mensen die uit bed zijn, ademen beter door en hoesten hun luchtwegen goed schoon. Snel uit bed en weer bewegen voorkomt longontsteking. Je verliest minder conditie en herstelt sneller.’ Dit betekent dat de 70 tot 80 longkankerpatiënten die jaarlijks in CWZ komen voor een operatie, voortaan 4 dagen na de ingreep naar huis kunnen. Een dag eerder dan voorheen. In Nederland is dat vrij uniek.’
Ook andere operatiepatiënten
Nu geldt dit nieuwe pijnbeleid alleen nog voor patiënten met longkanker. ‘Maar ook andere operatiepatiënten die een epiduraal katheter nodig hebben kunnen hier baat bij hebben. Dit gaan we goed bekijken, want de pijnbehandeling moet altijd effectief en veilig zijn. Het is óók een kwestie dat je als zorgverlener buiten je comfortzone durft te gaan. Wanneer je altijd op een bepaalde manier gewerkt hebt, geloof je dat dat het beste is. Maar het is je verantwoordelijkheid om te vernieuwen als je de zorg kunt verbeteren’, aldus Ivo Panhuizen.
Rondje wandelen
Meneer Siebers zal blij zijn als hij de slangen kwijt is. 'Die longdrain voelt niet prettig. Dadelijk kan ik me veel vrijer bewegen. Ik ga dan meteen een rondje wandelen over de afdeling. Bij eerdere longoperaties moest ik langer in het ziekenhuis blijven. Ik had toen ook veel meer pijn, zelfs het bezoek was me teveel. Nu heb ik gisteravond al twee voetbalwedstrijden gekeken en mag ik morgen naar huis. Heel fijn!'
CWZ-ambitie doelmatige zorg
Deze nieuwe werkwijze rond pijnstilling is een voorbeeld van onze ambitie om doelmatige zorg te geven. In CWZ is de zorg slim georganiseerd, gericht op een waardevol resultaat dat patiënten echt verder helpt, en gaan we bewust om met middelen om de zorgkosten omlaag te brengen.