Diagnostiek bij prostaatkanker heeft momenteel veel aandacht. De nieuwe keuzehulp op Thuisarts.nl ‘Testen op prostaatkanker?’ helpt mannen die hierover vragen hebben een weloverwogen keuze te maken. Deze keuzehulp is ontwikkeld door het Nederlands Huisartsen Genootschap, CWZ, het Radboudumc, de ProstaatKankerStichting.nl en de Nederlandse Vereniging voor Urologie.
Keuzehulp voor weloverweogen keuze
Veel mannen hebben vragen over prostaatkanker. Aan de huisarts kan men vragen om een zogenaamde PSA-test in het bloed. Arts en patiënt maken gezamenlijk de afweging of onderzoek nodig is. Het gaat vrijwel altijd om een individueel advies, waarbij veel aspecten een rol spelen. Leeftijd, voorgeschiedenis, familiaire belasting, klachten: dit zijn enkele zaken die aan bod komen voordat een advies kan worden uitgebracht over het laten bepalen van het PSA.Het doorlopen van de keuzehulp ‘Testen op prostaatkanker?’ helpt om een weloverwogen keuze te maken om wel of niet het PSA te laten bepalen. De arts zal de patiënt voorafgaand aan een eventuele PSA-bepaling goed informeren, ook over de mogelijke consequenties van een afwijkende uitslag.
PSA-bepaling niet altijd nodig
Een PSA-bepaling wordt uitgevoerd bij goed geïnformeerde patiënten, die op de hoogte zijn van de voor- en nadelen van de screening. De huisartsen en urologen in Nederland voeren al jaren een beleid dat erop gebaseerd is te komen tot een balans tussen vroege opsporing van prostaatkanker en het voorkomen van onnodige onrust, overdiagnose en overbehandeling. Op diverse manieren wordt gewerkt aan de informatievoorziening hierover.Die informatie kan de patiënt nu ook zelf verkrijgen, voorafgaand aan een bezoek aan de huisarts, door middel van het doorlopen van de keuzehulp op Thuisarts.nl en vervolgens samen met de arts.
Soms wordt gesuggereerd dat een PSA-test niet leidt tot minder sterfgevallen. Dat is onjuist, want er gaan wel degelijk minder mannen dood aan prostaatkanker in de groep die zich laat testen op PSA. Het effect is alleen beperkt. De test heeft ook nadelen zoals onzekerheid rondom onderzoek en mogelijke bijwerkingen van behandeling. Het doel van de keuzehulp is niet om een PSA-test aan of af te raden, maar patiënten een weloverwogen keuze te laten maken. Een PSA-bepaling bij mensen zonder klachten moet dan ook niet per definitie worden aan- of afgeraden.
Samenwerking in de regio
‘We zagen veel verschillen tussen huisartsen in hoe zij patiënten, die wij in het expertisecentrum prostaatkanker in CWZ zien, informeren over de voor- en nadelen van een PSA-test. Daarom hebben wij de keuzehulp ontwikkeld. Zo zorgen we ervoor dat alle mannen die bij de huisarts komen met een verzoek tot een PSA-test, dezelfde informatie krijgen. Daardoor kunnen zij een weloverwogen beslissing nemen of ze hun PSA wel of niet laten bepalen,’ aldus uroloog Rik Somford. Samen met huisartsen in de regio Nijmegen/Boxmeer en urologen van het Radboudumc en het Maasziekenhuis Pantein is de keuzehulp ontwikkeld. Inmiddels is een succesvolle pilot in de regio afgerond. Later zijn het Nederlands Huisartsen Genootschap, de Nederlandse Verenging voor Urologie en ProstaatKankerStichting.nl aangesloten om de keuzehulp landelijk in te voeren.
CWZ-ambitie betrokken patiënt
De keuzehulp is een voorbeeld van onze ambitie om patiënten te betrekken bij hun zorg. Een betrokken patiënt betekent: mensen helpen om de regie te nemen, begrijpelijke informatie geven en samen beslissen over de zorg die het beste bij hen past.