Op 1 maart 1949 - vandaag precies 75 jaar geleden - werd de eerste klinisch chemicus aangesteld: de heer H.J. Peters. Hij was zelfs de tweede geregistreerde klinisch chemicus van Nederland. Met trots kunnen we dan ook stellen dat KCL Nijmegen één van de oudste laboratoria van Nederland is en nog altijd van cruciaal belang is voor de diagnostiek en zorg - binnen én buiten het ziekenhuis. Wat een mijlpaal!
Hoe het ooit begon
In 1949 bestond het laboratorium nog uit twee kleine ruimten. Naast de heer Peters waren hier alleen een apothekersassistente, leerling chemicus analist en drie ongeschoolde krachten werkzaam. Toch werd ook toen al hard gewerkt aan het vereenvoudigen van de procedures. In de jaren ‘50 waren er nog geen opleidingen voor analisten. Precies daarom startte de heer Peters zélf met het opleiden van laboratoriumpersoneel. ‘Op de chemie’ werden mineralen handmatig bepaald, zoals natrium, kalium, chloride en alkalireserve, ureum, calcium en wat leverfuncties. Later kwamen daar kreatinine, ijzer, cholesterol en glucose bij. In grote kookpannen, Conway-lips schaaltjes met ouderwets titreerwerk. Ook werd er volbloed [bloed waarin ook bloedcellen zijn opgenomen] met pipetjes verdund. Telkamers werden gebruikt om het aantal witte bloedcellen te tellen onder de microscoop.
Van handmatig naar automatisch
In 1971 werd de tweede klinisch chemicus aangesteld: ir. J.F. van de Calseijde, die kort na de nieuwbouw in 1973 de eerste geautomatiseerde chemie analyser (SMA 12/60 auto-analyser) introduceerde. Daarna volgden de SMAC, Axon en Integra. Hij wist het groeiende laboratorium uit te bouwen tot een goed draaiende organisatie. In de jaren daarna jaren maakte het KCL diverse verbouwingen, verhuizingen en veranderingen door. Inmiddels is het lab onderdeel geworden van Dicoon, waarbij we de komende jaren ieders kennis en kunde zullen inzetten om in de regio het laboratorium van de toekomst te bouwen.
Van tientallen naar duizenden patiënten
Het KCL analyseert inmiddels bloed of andere lichaamsmaterialen van duizenden patiënten per dag. 75 jaar geleden ging het om enkele tientallen patiënten. Ook zijn er veel meer verrichtingen mogelijk, die bovendien veel sneller gaan dan toen. In de jaren 50 duurde een bepaling 2 tot 3 uur. Nu duurt een routinebepaling slecht tientallen minuten. En deze trend zet zich door: een deel van de huidige speciale bepalingen zal ook automatiseren. Daarnaast zal de ontwikkeling van het vak zich ook buiten de muren van het laboratorium verplaatsen. Denk aan méér diagnostiek dichter bij de patiënt, en de inzet van slimme algoritmes in combinatie met klinische data. Met deze kunstmatige intelligentie zal de ‘diagnostische kennis’ van de laboratoriumdiagnostiek zich nog verder uitbreiden. Dan zijn we nóg sneller en beter in staat om een diagnose te stellen of het beloop van de patiënt te voorspellen. Binnen Dicoon zal dit in de nabije toekomst één van de speerpunten worden.
Hecht team
Al sinds de oprichting van het laboratorium staat kwaliteit op de eerste plaats. In het werk, maar zeker ook in de organisatie. Zorgen dat er een hecht team staat; dat is waar het na al die jaren nog steeds om gaat. De toename van diagnostiek - en alle ontwikkelingen die daaruit voortkomen - is alleen mogelijk met een hecht team. En precies dat team gaat deze mijlpaal dan ook verdiend met elkaar vieren. Bij een bruisend vak immers ook een bruisend feestje!
Dicoon en CWZ zijn ontzettend trots dat we deze historie en passie met elkaar mogen voortzetten. We wensen onze collega’s van KCL Nijmegen dan ook een mooie jubileumdag toe vandaag!