Als groot prostaatkankercentrum leidt CWZ/Prosper nieuwe robotchirurgen op. Sinds een paar maanden is het centrum officieel geaccrediteerd als Europees ‘Host Center’. Fellow Robert Hoekstra (rechts op de foto) is de eerste trainee die zijn ‘robotrijbewijs’ op zak heeft en nu de kneepjes van het vak leert in de praktijk.
Bevoegd
Hoekstra's leermeester is uroloog Jean-Paul van Basten. Hij is aangesloten bij het European Robotic Urology Society (ERUS), een organisatie gericht op opleiding, wetenschap en de aansluiting van de opleiding op de praktijk in ziekenhuizen. Van Basten: ‘Om urologen te mogen opleiden in robotchirurgie heb je een groot volume aan patiënten nodig zodat de trainee genoeg kan oefenen. Verder vraagt het om een docent met veel operatie-ervaring, die bovendien weet hoe hij anderen kan begeleiden en trainen. Daar hebben we als CWZ/Prosper nu dus een officieel certificaat voor. Dat is belangrijk voor de Inspectie van de Volksgezondheid, die in 2010 vaststelde dat robotchirurgie destijds te snel in de praktijk werd ingevoerd met alle risico’s van dien. De inspectie wil dat gebruikers van een operatierobot aantoonbaar bevoegd en bekwaam zijn voor het bedienen ervan. Daar hoort een opleidingstraject bij.’
12 stappen
Een robotoperatie bij prostaatkanker bestaat uit 12 stappen die variëren in moeilijkheid. Van Basten: ‘Een trainee begint altijd met de makkelijke stappen, zoals het inbrengen van de buisjes (trocars). Pas als hij deze beheerst, mag hij moeilijker handelingen verrichten. Dan kun je bijvoorbeeld denken aan het sparen van zenuwen of het maken van de een nieuwe aansluiting tussen blaas en plasbuis. Op de website van ERUS en in een portfolio houdt de trainee bij wat hij heeft gedaan, zodat we de progressie kunnen volgen. ‘Het is een kwestie van veel meters maken’, zegt Hoekstra. ‘Door veel te opereren gaan de operaties steeds vlotter en kan ik uitdagingen tijdens de ingreep beter oplossen.’
Met de billen bloot
Veel nadruk ligt er binnen het prostaatkankerteam op evaluatie. Elk kwartaal is er een bespreking over de uitkomsten van de operaties. Hoekstra: ‘Verpleegkundig specialist Joost de Baaij komt dan met cijfers en feedback. Alle urologen gaan er met de billen bloot. Dat is confronterend en kan alleen maar in een sfeer van vertrouwen. Volgens mij is dit uniek in Nederland. Door deze aanpak zien we de oncologische resultaten verbeteren en de complicaties afnemen. Deze werkwijze maakt mijn fellowship hier tot een prachtplek.’ Van Basten: ‘Bij ons duurt het fellowship twee jaar. Wij geven zo de trainee genoeg tijd om zich te bekwamen en ook de gelegenheid om naar het buitenland te gaan.’
Video-analyse
Ook in ERUS-verband wordt continu onderzocht hoe de uitkomsten van de prostaatoperaties nóg beter kunnen, vertelt Van Basten. ‘Dat kan door de operatie in de patiënt te filmen. Die informatie kun je dan afzetten tegen de uitkomsten van de ingreep. Zo weten we inmiddels dat het verlengen van de plasbuis een beter herstel geeft van de continentie. Wat ook kan, is dat je een video op het OK-team richt. Dan kun je kijken hoe de interactie is binnen het team en of de chirurg genoeg leiderschap toont. Dat laatste willen we graag gaan doen in een gezamenlijk onderzoek met de twee andere koploperziekenhuizen in Nederland plus ziekenhuizen in Italië en Canada.’
Prosper
Bij de robotoperaties werkt CWZ samen met het Radboudumc en het Catharina Ziekenhuis onder de vlag van Prosper. De urologen uit die andere ziekenhuizen komen voor de ingreep met hun patiënten naar locatie CWZ. Op termijn zal Robert als volleerd robot-chirurg namens het Catharina Ziekenhuis patiënten met prostaatkanker behandelen binnen Prosper.
CWZ-ambitie topklinische zorg
Het opleiden van robotchirurgen is een voorbeeld van onze ambitie om topklinische zorg te geven. In CWZ investeren we in wetenschap, medische innovatie, opleiding en unieke expertises, waardoor we goede professionals aantrekken en behouden.